HANGİ GERÇEK?

Modern anlamda insanlık tarihi M.Ö 3500  yılında Sümerlerin yazıyı bulması ile başlar. O tarihten bugüne kadar geçen 5500 yıllık sürede insanoğlunda daima hakikati arama ve gerçeğe ulaşma güdüsü olmuştur.

Gerçek; Türk Dil Kurumu’nda bulunan tam manası ile, yalan olmayan, doğru olan şey anlamına gelmektedir. Günümüzde ise bilgiye ulaşmak çok kolay olduğu halde bilginin gerçekliği her zaman tartışma konusu olmuştur. Basitçe bir örnek verecek olursak; Tanrı’nın varlığı inananlar için gerçek, Ateistler içinse gerçek değildir. Her iki görüşün de kanıtları mevcut ve inanışlarını dayandırdıkları düşünce temelleri kendilerince sağlamdır. O halde Tanrı’nın varlığına inanmak veya inanmamak ikileminde kalmış bir kişi ne yapmalıdır? Gerçek tam olarak nedir?

Bu konuya açıklık getirmeden önce yeni yaşadığım bir hadiseyi size aktarmak istiyorum.

Bir iftar yemeği münasebeti ile ikamet ettiğim ilçenin belediye başkanı ve kaymakamı ile belli bir süreliğine muhabbet etme imkânı buldum. Konumuz da tabi ki son günlerin gündemi olan, dolardaki ani iniş ve çıkışlardı. Belediye başkanı, hiç de yabancılık çekmeyeceğimiz bir eda ile; bu yaşananların hepsinin dış güçlerin oyunu olduğunu söyledi. Ardından başkan yardımcısı:

-“Evet ya! Bu Sarozlar falan yok mu hep bunlardan dolayı!“ dedi. Kaymakam hanım ise eleştirel bakış açısı ile başladığı sohbete, ortama ayak uydurmak adına klişe argümanları kullanarak devam etti ve:

-“Nasıl zamanında terörü kullanıyorlardı, şimdi de ekonomiyi kullanarak bizi bastırmayı planlıyorlar.“ dedi. Masadaki herkes ritmik bir kafa sallaması ile bu sözleri doğruladı veya doğrulamak durumunda kaldı. Daha sonra bir vatandaş:

-“Biz bolluk ve bereket içinde yaşıyoruz. Bakın evsiz ve fakirlere, onlar bile çok güzel yaşayabiliyor.“dedi. Ben hayatımda ilk defa böyle bir karşılaştırma duymanın vermiş olduğu şaşkınlığın içindeyken; başka bir vatandaştan, önceki konuşmaları destekler nitelikteki şu sözler geldi:

-“Bakın Avrupa’ya! Oradaki fakirlerin karnı doyuyor mu? Burada yaşamak daha kolay herkesin karnı tok.“  Başkan da tüm iyimserliğini kullanarak:

-“Keşke Avrupa’ya geziler düzenleyip tüm vatandaşlarımıza Almanya, Fransa falan buraları gösterebilsek, ne kadar kötü durumda olduklarını kendileri görseler…“ dedi. Kaymakam hanım ise birden:

-“Japonlar tüpte kalıyor, kişi başı milli gelirleri 36.000 dolar ama bizdeki rahat onlarda yok.“ dedi. Vatandaş:

-“Avrupa meyveyi kilo ile değil taneyle alıyor.“ dedi. Bir diğeri:

-“60 metrekare eve 1000 Euro kira veriyor, geri kalan 500 Euro ile ne yapacak bu adam?“ diye Avrupalıya olan üzüntüsünü dile getirdi. Yani dediler de dediler. Vatandaşların ikisini de tanıyorum. Birinin bankalara borcu var keza diğerinin de öyle, ikisi de işsiz, benzinleri gitmesin diye uzun bir süredir arabalarını kullanmıyorlar. Acaba deminki karşılaştırmaları kim için yaptılar?

Masada büyüklerim olduğu için kendimi dizginledim, düşüncelerimi paylaşmadım ama sorguladım. Deminki denilenler gerçek mi acaba? Çünkü o kadar inanmışlar ki,  gözlerinden bunları tüm samimiyetleri ile söyledikleri aşikâr. O zaman şunu anladım. Gerçek, insanların hakikatleri nasıl gördüğüdür. Gerçek sabittir ve değişmez bilakis insanların perspektifi değişir.

Neyin gerçek olduğu konusuna gelecek olursak;  “Gerçek, ne istediğindir.“ Hayal aleminde yaşamak da bir gerçekliktir, anı yaşamak da bir gerçekliktir. İmam Gazali; “El-Münkız Mine’d-Dalal“ adlı eserinde gerçeği, gözün görmesi ve kulağın duymasının ötesinde (çünkü her ikisi de yanılabilir) bir durum olarak bahseder. Ona göre gerçek senin ne hissettiğindir. Çünkü akıl ancak sınırları çerçevesinde bilme yeteneğine sahiptir. Sezgi ise varlığı üç boyutlu algılamamızı sağlar bu da bize kesin bir inanç sunar. Türk insanının genelinde olan ‘hislerime güveniyorum’ tabiri aslında pek de yadsınacak bir durum değildir. Gerçeğe ulaşma konusunda farklı yolları tercih ediyor olsak da sonucu belirleyecek olan hislerimiz ve sezgilerimiz olacaktır. Bundan dolayı gerçeği uzaklarda değil kalbimizin tam ortasında aramalıyız. Gerçeğe ulaşma dileği ile…

Yunus Emre Bilgin