GENÇ İLTER

Hayatımızdaki Gizli Gizsiz – I

31.07.2020
647
Hayatımızdaki Gizli Gizsiz – I
Reklam

İnsanoğlu olarak her gün ikili veya daha fazla kişiyle hatta belki de en çok kendimizle pek çok ilişki kuruyoruz. Sözlü veya sözsüz diyaloglar, tavır ve davranışlar gelişirken bunlar olumlu, olumsuz veya nötr süreç ve sonuçlar doğurabiliyor. Olumsuz ilişkilerin bir kısmı net bir şekilde anlaşılırken bazısını da normal olarak algılayarak olumsuzluklar getirebileceğini düşünmüyor ve öylece fark etmeden birlikte yaşamaya devam ediyoruz. Negatif durumları çok fazla dillendirmemek, pozitif şeylerle hayatımızı daha olumlu etkilemeliyiz kanısında olsam da bir farkındalık adına sizlerle hayatımızdaki gizli gizsiz bir olumsuzluk üzerine biraz konuşmak istiyorum: Psikolojik Şiddet.

Çeşitli tanımlar yapabilmenin mümkün olsa da genel olarak; bireye psikolojik olarak zarar veren, kişinin psikolojik bütünlüğünü zorlama veya tehditlerle ciddi şekilde etkileyen davranışlar, herhangi eylemlerdir. Duygusal, sözel ve ekonomik şiddet olarak da tanımlanan durum için hayatın içinde fark edebildiğimiz veya edemediğimiz pek çok örnek vermek mümkün. Baskı, karalama, sözlü hakaret veya taciz, alay bunlardan bazılarıdır. Bu olumsuz davranış, tek veya sadece bir iki kez karşılaşılan bir durumdan ziyade sistematik veya yaygın, sürekli olarak maruz kalındığı zaman şiddet olarak algılandığı için bireyde oluşturduğu etkileri de çok masum değildir. Maruz kalan bireylerin sadece zihinsel sağlığını ve sosyal ağlarını etkilemekle kalmayıp, gelecekteki kişisel, sosyal ve ekonomik kalkınma fırsatlarından da mahrum eder. Kişinin üzerinde uygulanan tehdit, baskı, yıldırma, kontrol, takip ve hakaret gibi bu davranışlar kişinin özgüvenini kaybetmesi, devamlı tehdit altında hissetmesi ve belki devamında panik atak gibi daha pek çok psikolojik, sosyal sonuçları doğurabilmektedir.

Psikolojik veya duygusal istismar olarak da adlandırabileceğimiz kavramın kısa bir geçmişine bakacak olursak da belki de fark edilmesinin zorluğundan da sebep tanımlanması anlamında bir fikir birliği 1996 yılında olmuş. Yani bugünden sadece 24 yıl önce. 1996 da Health Canada, ‘güce ve kontrole dayalı’ olduğunu ve terörize etmek, sömürmek ve duygusal duyarlılığı reddetmek gibi özellikleri olduğunu belirtir. Andrew Vachs da duygusal şiddeti, bir kişinin sistematik olarak azalması olarak tanımlamaktadır. Kasıtlı veya bilinçaltı olarak, ki her ikisi de olabilir, tek bir olay değil bir davranıştır.

Evliliklerde, ailelerde, ikili veya başka türlü ilişkilerde psikolojik şiddet her zaman fiziksel şiddete sebep olmasa da aile içi fiziksel bu davranış neredeyse her zaman psikolojik davranışla birlikte gelmektedir. Bazı araştırmalar da bunu göstermektedir. Bu olumsuz davranışı uygulayan ve maruz kalan kitle arasında da aslında net bir genelleme yapmak pek de mümkün değil. Hayatımızın içinde genel olarak kadına karşı psikolojik veya fiziksel olarak daha fazla olduğu daha çok dile getirilse de aksini veya iki oran arasında hemen hemen eşitliği savunan çeşitli araştırmalar da mevcut. Aslında mevzu insan olduğunda çevresel de pek çok etmeni düşünürsek hiçbir konuda genelleme yapmak pek de doğru olmasa gerek. Bunun dışında karşı cinsler dışında hemcinsler de kendi aralarında birbirlerine karşı bu olumsuz davranışı uygulayabilmektedir. Bir kadının hamilelik sürecindeki başka bir kadını soru ve pek çok yorum vb. ifade ile fazlaca baskı uygulayabilmesi veyahut bir erkeğin başka bir erkeğe güç, otorite veya ekonomik anlamda özellikle sözel şekilde uyguladığı psikolojik baskıları hayatın içerisinde sıkça görmek mümkün. Ayrıca çocuklar arasında akran zorbalığı adı altında da bahsedebileceğimiz, birbirlerine karşı bir grup içinde kabul görme, alay edilme gibi şekillerde, ailelerin veya büyüklerin çocuklar belki çocukların da aileleri üzerinde psikolojik şiddet uygulayabildiği biçimlerde örnekler görebiliriz. Aslında birbirini doğuran davranışlar olarak da bir erkek, bir kadın tarafından şiddete zorlanabilir. Burada da asıl sorunun kaynağı erkeği teşvik etmek veya zorlamak suretiyle psikolojik şiddet uygulayarak başka bir şiddeti doğurtmasıdır. Veyahut benzer şekilde erkeğin kadına uyguladığı olumsuz davranış, kadın tarafından da çocuğa yansıyabilir. Aslında mevzu sadece cinsiyet değil, daha doğrusu tam anlamıyla belirleyici bir unsur değil. Yaş, statü, kültür, yer ve zaman vb. pek çok etken de söz konusu. Ve mevzu olarak kime ne kadar nasıl uygulandığından ziyade hiç var olmaması aslında, hepimizin gönlünden geçen ve dilediği bir durum.

Tüm bu geçmişte de karşımıza çıkabilecek durumlar dışında hayatımızda oldukça var olan teknoloji ve beraberinde gelen sosyal medya da başka bir olumsuz davranışın uygulama aracı olabilir aslında. Hayatın hızlanması ile ikili ilişkilerde geç cevap vermek gibi durumların baskı ve sorunlara sebep olabilmesi, son görülme veya paylaşımlar mevzusu ve belki de hemen herkesin sorun yaşayabildiği grup sohbetleri, yüz yüze olmamasının, aynı mekânda ve durumda olunmamasının doğurmuş olduğu bazı devam eden sıkıntılar da belki kendi üzerimizde kendi kendimizin oluşturduğu bir psikolojik şiddet durumu olabilir. Ama tabi ki hayatımızdaki her sıkıntı ve olumsuzluk böyle bir şiddet değil. Bu yüzden durumu ve sorunu iyi analiz edip tanımlamak da oldukça önemli.

Hayatımızın içinde gizli ama bir o kadar da gizsiz olma ihtimali olan durum, oldukça dikkate alınması ve fark edilip tanımlanarak en uygun şekilde çözümlenmesi gereken bir sorun. Aile, iş, okul veya diğer sosyal ortamlarda rastlayabileceğimiz gibi pek çok sebebi, etkisi ve çeşidi de mevcut. Oldukça geniş ve daha da alt başlıklar altında inceleyebileceğimiz psikolojik şiddet konusu hakkında başka bir yazımızda da etkileri ve önlenmesi gibi maddelerden bahsetmek üzere yazıyı burada noktalamak istiyorum. Hayatımızı daha kaliteli hale getirmek üzere daha farkında bir yaşam için sizinle birlikte şuan, güzelliklerle harekete geçebilmek temennisi, bolca sevgi ve muahbbetle …

 

 

28.07.2020 Betül AKBAŞ

 

*Yararlandığım bazı kaynakları okumak dilerseniz buraya bırakıyorum:

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/745798

https://en.wikipedia.org/wiki/Psychological_abuse#cite_note-22

 

*Konu üzerine okumalar yapmak isterseniz:

https://www.sciencedirect.com/topics/psychology/psychological-violence

http://www.sosyolojidernegi.org.tr/s/2300/i/2013-2-SosDer-adak-nursen.pdf

 

*Benzer bir yazımız:

https://www.gencilter.com/anitsayac/

Reklam
BİR YORUM YAZIN

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 1 YORUM
GENÇ İLTER © Tüm Hakları Saklıdır. - 2021
Tüm haklarımız tarafımızca korunmaktadır. Bu siteden hiçbir yazı veya makale izinsiz kopyalanamaz çoğaltılamaz.