İdlib ve Rusya Ziyareti
Türkiye’nin dış politikasının kalbi dün Rusya’da attı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve beraberindeki heyet, Rusya’daki Maks 2019 Havacılık ve Uzay Fuarı münasebetiyle yaptıkları ziyarette başta İdlib konusu olmak üzere Rusya Devlet Başkanı Putin ile temaslarda bulundu. Erdoğan’ın Rusya ziyaretinin asıl sebebi, bilindiği üzere 19 Ağustos tarihininde Türk askeri konvoyuna düzenlenen ve 3 sivilin hayatını kaybettiği hava saldırısıydı. Türkiye’nin resmi olarak gizli özne kullanarak eleştirdiği bu saldırı için, gazeteci Murat Yetkin Rusya’yı işaret etmişti. Saldırının Rusya’ya bilgi verilmesinden yaklaşık 4 saat sonra yapılması, Türk askerlerine zarar gelmemesi ve ölenlerin Rusya tarafından terörist olarak görülen Suriyeli muhalifler olması; Yetkin’in iddiasını dayandırdığı gerekçelerdi. Dün yapılan basın toplantısında Putin muhalifleri yine terörist olarak nitelerken; bu teröristler tarafından yapılan saldırıların bir an önce son bulması gerektiğini savundu. Erdoğan ise, Suriyeli muhaliflerden daha çok Rejim’e yüklenirken; Suriye Ordusu tarafından yürütülen operasyonların İdlib’te sivil halka zarar verdiğini ve bölgede 3,5 milyon sivilin bu saldırılar sebebiyle sınırlarımıza yönelmek zorunda kalabileceğini vurguladı. Erdoğan’ın Eylül ayında Türkiye’de yapılacak üçlü zirveyi işaret etmesi ve tarafların birbiriyle uyumlu olmayan açıklamaları her ne kadar tam bir mutabakata varıldığını göstermese de, her iki ülkenin Suriye’nin toprak bütünlüğünü teyit etmesi ve radikal gruplar vurgusu yapması asgari düzeyde bir uzlaşma sağlandığını göstermektedir. Şu an için bölgede gerginlik gitgide tırmanırken, Türk Ordusu’nun İdlib’teki 9.gözlem noktası rejim güçleri tarafından kuşatılmış ve askerlerimizin güvenliği konusunda tedbir alınma zorunluğu doğmuştur. Bunun yanında Rejim’in artan operasyonlarına karşın; Suriyeli muhalif güçler de, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nden edilen bilgiye göre karşı saldırıya geçmiş durumdadır. Edinilen bilgilere göre; son çatışmalarda 29 Rejim askeri ve 23 Suriyeli muhalif öldü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İdlib dışındaki temaslarının ise olumlu geçtiğini söyleyebiliriz. Putin’in , Amerika ile Fırat’ın doğusu için anlaşmaya varılan güvenli bölge hususunda sorulan soruda olumlu konuşması ve Türkiye’yi anlıyorum yanıtını vermesi, bu konuda Rusya ile bir mutabakata varıldığını gösteriyor. Bunun yanında Erdoğan’ın, Maks Fuarı’nda Su-57 savaş uçağını incelemesi, Putin’in bir Türk kozmonotunu 2023 yılında Uluslararası Uzay Ajansı’na göndermeyi teklif etmesi ve ikilinin fuarı gezerken Putin’in Erdoğan’a dondurma ısmarladığı görüntülerde verilen samimi pozlar, zirvenin ikili ülke ilişkilerine yansıyan olumlu tarafları olarak değerlendirilebilir.
Onur ORUÇ
